Γονική παροχή: Πώς γίνεται, τι φορολογείται & τι έγγραφα θέλει

Το 2022 αποτέλεσε χρονιά ρεκόρ στον τομέα των μεταβιβάσεων ακινήτων με την ηλεκτρονική πλατφόρμα myPROPERTY της ΑΑΔΕ (Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων) να έχει δεχθεί 52.505 δηλώσεις γονικών παροχών. Τι είναι όμως η γονική παροχή και γιατί υπάρχει τέτοια αύξηση σε αυτού του είδους διαδικασία;

Τι είναι η γονική παροχή

Γονική παροχή είναι η παραχώρηση περιουσίας από οποιονδήποτε γονέα στο τέκνο του χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταβίβαση οποιουδήποτε περιουσιακού είδους (π.χ. χρήματα, ακίνητα, μετοχές, αυτοκίνητα κ.α.). Με λίγα λόγια γίνεται μία σύμβαση μεταξύ γονέα και τέκνου, στην οποία ο γονέας δεν έχει καμία απαίτηση από το τέκνο και παραχωρεί οικειοθελώς το περιουσιακό αντικείμενο. Τη συναντάμε, ειδικά τα τελευταία χρόνια, κυρίως στη μεταβίβαση ακινήτων και χρηματικών ποσών.

Στις περιπτώσεις γονικής παροχής ακινήτων, πρέπει να συνταχθεί σύμβαση από συμβολαιογράφο και στη συνέχεια να καταχωρηθεί η μεταβίβαση του ακινήτου στο κτηματολόγιο. Στις περιπτώσεις κινητών (δηλαδή χρημάτων, επιταγών, ηλεκτρικών συσκευών κ.α.), η σύμβαση μπορεί να είναι προφορική και δεν απαιτείται να συνταχθεί από συμβολαιογράφο. Μπορεί επίσης να δηλωθεί στην εφορία των συμβαλλόμενων.

Πώς φορολογείται η γονική παροχή

Όπως είδες και παραπάνω, η γονική παροχή επιλέγεται όλο και περισσότερο ως διαδικασία από τους γονείς τα τελευταία χρόνια. Αυτό οφείλεται στον τρόπο που φορολογείται, ο οποίος την κάνει αρκετά δελεαστική επιλογή.

Πιο συγκεκριμένα, η γονική παροχή ακολουθεί τον ίδιο τρόπο φορολόγησης με αυτόν της δωρεάς. Με λίγα λόγια, η γονική παροχή οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου (κινητού ή ακινήτου), που πραγματοποιείται με τραπεζική μεταφορά, του οποίου η αξία είναι μέχρι 800.000 ευρώ παραμένει αφορολόγητη.

Αν η αξία υπερβαίνει τα 800.000 ευρώ, τότε υπάρχει φορολόγηση 10% επί της αξίας του στοιχείου που προκύπτει μετά την αφαίρεση του αφορολόγητου (δηλαδή των αρχικών 800.000 ευρώ). Για παράδειγμα, αν ο γονέας επιθυμεί να μεταβιβάσει στο τέκνο του με γονική παροχή, ακίνητο αξίας 1.000.000 ευρώ, το τέκνο φορολογείται με φόρο 10% για τα 200.000 ευρώ.

Ποια είναι τα δικαιολογητικά που χρειάζεσαι κατά τη γονική παροχή ακινήτου

Για τη γονική παροχή ακινήτου, όπως είπαμε, χρειάζεται η σύνταξη συμβολαίου από συμβολαιογράφο. Πριν από αυτό όμως, χρειάζεται να συλλέξεις τα εξής δικαιολογητικά.

1. Αντίγραφα των ταυτοτήτων γονέα και τέκνου
2. Φορολογική Ενημερότητα γονέα
3. Ασφαλιστική Ενημερότητα γονέα (αν είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή έμπορος ή μέλος εταιρείας ή έχει ανεγείρει οικοδομή τα τελευταία 20 χρόνια)
4. Έγγραφα που να δηλώνεται η διεύθυνση κατοικίας, το επάγγελμα, το ΑΦΜ και η Δ.Ο.Υ. εισοδήματος γονέα και τέκνου
5. Τίτλος κτήσης. Σε περίπτωση που αυτός είναι γονική παροχή
• Μετά την 31/12/2003: Απαιτείται πιστοποιητικό της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., από το οποίο προκύπτει ότι δηλώθηκε η γονική παροχή και ότι δεν οφείλεται κάποιος φόρος
• Πριν την 31/12/2003: Απαιτείται αντίγραφο του αντίστοιχου συμβολαίου και υπεύθυνη δήλωση του γονέα στο οποίο να αναφέρεται ότι δε συντρέχει μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης από το νόμο
6. Τοπογραφικό διάγραμμα ακινήτου
7. Βεβαίωση του Δήμου στον οποίο βρίσκεται το ακίνητο, στην οποία αναγράφεται ότι δεν οφείλεται Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ)
8. Αν το ακίνητο βρίσκεται σε κτηματογραφημένη περιοχή απαιτείται απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος. Στην αντίθετη περίπτωση, θα χρειαστεί να έχεις μαζί σου πιστοποιητικό κτηματογραφούμενου ακινήτου. Τα παραπάνω έγγραφα μπορείς να τα βρεις ηλεκτρονικά στο e-ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
9. Βεβαίωση μηχανικού, η οποία έχει ισχύ 2 μηνών και στην οποία δηλώνεται ότι:
• δεν υπάρχει κτίσμα και υπεύθυνη δήλωση του παρέχοντα γονέα με το ίδιο ως άνω περιεχόμενο. Με πιο απλά λόγια, αναφέρεται ότι ο γονέας δεν έχει υποβάλει υπεύθυνη δήλωση όμοια με την παρούσα.
• δεν υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές
• οι αυθαίρετες κατασκευές που έχουν πραγματοποιηθεί στο ακίνητο, εμπεριέχονται σε μία από τις εξαιρέσεις του Ν. 4495/2017
1. Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ του γονέα
2. Βεβαίωση από το Δήμο του ακινήτου περί μη ύπαρξης ληξιπρόθεσμων οφειλών του ακινήτου για την εισφορά σε γη και χρήμα
3. Δήλωση ιδιοκτησίας
4. Άδεια του Νομάρχη για ακίνητα σε παραμεθόρια περιοχή
5. Σε περίπτωση αγροτεμαχίου, θα χρειαστείς και μία βεβαίωση από τον Τοπικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), στην οποία θα αναγράφεται ότι ο γονέας δεν οφείλει αρδευτικά τέλη

Ποιο είναι το κόστος για τη γονική παροχή ακινήτου

Αφού συλλέξεις όλα τα δικαιολογητικά που χρειάζονται πρέπει να ελέγξει την ορθότητα και εγκυρότητα τους κάποιος δικηγόρος. Αν δεν υπάρχει κάποιο θέμα, συντάσσεται το συμβόλαιο από το συμβολαιογράφο μεταξύ γονέα και τέκνου.

• Συνήθως, η αμοιβή του δικηγόρου αντιστοιχεί στο 0.7% επί της αξίας του ακινήτου
• Αντίστοιχα, η αμοιβή του συμβολαιογράφου κυμαίνεται σε 1,10% για ακίνητο αξίας έως 120.000 ευρώ και σε 1,00% για ακίνητα μεγαλύτερης αξίας

Πως πραγματοποιείται η δήλωση γονικής παροχής

Η δήλωση γονικής παροχής γίνεται πλέον ηλεκτρονικά και η διαδικασία δεν ξεπερνά τα 15 - 20 λεπτά. Μπορείς να μπεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα myPROPERTY της ΑΑΔΕ με τους προσωπικούς σου κωδικούς taxisnet, να κάνεις εύκολα την αίτησή σου και να γλιτώσεις μέχρι και 3 ημέρες αναμονής στην εφορία. Να θυμάσαι ότι η προθεσμία για την δήλωση είναι μέσα σε 6 μήνες από την ημερομηνία της γονικής παροχής.

• Αναλυτικότερα, ο συμβολαιογράφος που συνέταξε το συμβόλαιο της γονικής παροχής συμπληρώνει τη δήλωση γονικής παροχής στην ειδική εφαρμογή myPROPERTY του πληροφοριακού συστήματος της ΑΑΔΕ. Στη συνέχεια, μπορείς να εισέλθεις στην εφαρμογή με τη χρήση των κωδικών taxisnet και να υποβάλεις τη δήλωση, αφού έχεις συμπληρώσει όλα τα υποχρεωτικά πεδία.
• Μετά την υποβολή, εκδίδεται αμέσως ο προσδιορισμός του φόρου με υπόχρεο το τέκνο.
• Η καταβολή του φόρου γίνεται σε δόσεις 12 μηνών για ενήλικα τέκνα και σε δόσεις 24 μηνών για ανήλικα τέκνα. Προσοχή! Η κάθε δόση πρέπει να είναι τουλάχιστον 500 ευρώ. Αν όμως ο φόρος είναι μικρότερος των 500 ευρώ, καταβάλλεται σε μία δόση.
• Αν η καταβολή γίνει εφάπαξ, υπάρχει έκπτωση 5% επί της αξίας του φόρου.
• Να θυμάσαι πως όταν η δήλωση αφορά μόνο κινητά, ο φόρος βεβαιώνεται σε μία δόση και πρέπει να καταβληθεί εντός τριών ημερών από τον προσδιορισμό του.